AVOKADO HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

AVOKADO HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Avakado Nasıl Yenir?

Avakadoyu olgunlaştırarak yemek gerekmektedir. Avokadonun ham olanı sert olur ve acımsı bir tadı vardır. Taze ve sert olarak sitemizden temin edilen bu meyve; oda koşullarında 3-4 gün bekletilerek yumuşaması ve renginin koyulaşması sağlanır. Yumuşamasını hızlandırmak için yanına elma konabilir. Yumusak şekilde buzdolabında birkaç gün saklanabilir. Olgunlaştıktan sonra ise yapılan tarifler:

Avakado salatası ve Avakado ezmesi nasıl Yapılır?

Olgunlaşan meyve, uzunlamasına ortadan ikiye kesilir ve çekirdeği çıkarılır. İnce ince dilimler halinde doğranır, tuzu baharat ve limon eklenerek salatası yapılır. Dilenirse; soğan, nane, maydanoz, domates eklenebilir. Avakado ezilip yukarıdaki tarif aynen uygulandığında ise avakado ezmesi elde edilmiş olur.

Aynı şekilde; ezilmiş olan meyveye sarımsaklı yoğurt karıştırılarak yenebilir. Bunun yanında Omleti, sotesi de yapılabilir.

Avakado Salatası Tarifi

Malzemeler:

3 tane avokado

1 tane limon

1 adet kırmız biber

1 adet salatalık

Biraz maydonoz

İsteğe göre az miktarda kuru veya yeşil soğan

1 diş sarımsak

1 adet domates

Biraz roka ve tereotu

Zeytinyağı ve birazda tuz

Avakado Salatası Yapılışı:

Avakadolar kabuklarından bir kaşık yardımıyla ayrılır. ( Kabukları bir tabak şeklinde bırakmaya özen göstermek gerekir. Süs için tabiki ). Kalan meyveli kısım bıçakla ince dilimlenir. Üzerine, yukarıda yazılan doğranmış sebzeler eklenir. Tuz, limon ve zeytinyağı eklenerek, bu karışım kabukların içine doldurulur ve doğal bir görünüm elde edilir.

Avakado Ezmesi

Malzemeler:

1 adet olgun avokado

1 diş dövülmüş sarımsak

Yarım limonun suyu

2 yemek kaşığı dövülmüş ceviz

1 tatlı kaşığı sızma zeytin yağı

Az miktarda karabiber ve tuz

Yapılışı:

Avakodo ikiye kesilir ve bir kaşıkla içi oyulur, oyulan kısım çatalla ezilir. Diğer malzemeler eklenip iyice karıştırılır. Elde edilen karışım kabuklara dökülerek servis yapılır.

Olgun avakadoyu ikiye kesin. Çekirdeğini çıkarıp içini tatlı kaşığıyla oyun. Kabuklarını servis ederken kullanabilirsiniz. Oyduğunuz kısmı çatalla ezin.

Diğer malzemeleri ekleyip iyice karıştırın. Avokado kabuklarına ezmeyi koyup servis edin.

Fırında Avokado Nasıl Yapılır?

Bir adet avokado alınır ve içi yarılarak çekirdeği çıkarılır. Fırın, 110-120 dereceye ısıtılır ve avokado içerisine atılır. Arzu ettiğiniz kıvama gelene kadar, 30-40 dakika arası fırında pişirilir.

Avokado maskesi yapılışı

‘Hazırlanan cilt maskesinde avokado, 5-6 damla lavanta uçucu yağı ve gül suyu yer alıyor. Öncelikle rendeleyerek ezdiğiniz avokadoyu püre haline getirin. Daha sonra lavanta uçucu yağından 5-6 damla dökerek iki malzemeyi karıştırın. Lavanta yağının fazlasına lüzum yok çünkü zaten avokado yağlı bir meyvedir. Malzemeyi karıştırıp üzerine gül suyu dökerek yüzünüze çok hafif dokunuşlarla yayın. 15-20 dakika kadar bekletip iyice cildin emmesini bekleyin. Maskemiz bu kadar kolay ve ucuz. Malzemeleri de tamamen doğal ürünlerden oluşuyor. Üstelik her yerde de kullanılan ürünler bulunabilir. Ayrıca gül suyu, avokado ve lavanta uçucu yağı hemen bozulmayan ve koku yapmayan ürünler olduğu için uzun süre saklanılabilir.’

Gül suyu kuru ciltlere iyi geliyor

Yüze maske sürüldüğünde karışımda yer alan lavanta ve gül suyundan dolayı inanılmaz derecede ciltte ferahlama hissinin oluşturacağını belirten Kodak, ‘Yüzümüzde 15-20 dakika beklettikten sonra yüzümüzü gül suyu ile yıkıyoruz. Her zaman gül suyu kullanmak saf su kullanmaktan daha etkilidir. Çünkü gül suyu hücre yeniler, cilde nefes aldırır, yumuşatır ve ciltteki yanmayı giderir. Bakteri ve virüs öldürücü özelliği de aynı zamanda fazladır.’ Dedi.

Haftada 2 kere bakım yeterlidir

Bitkisel içerikli olan yağların, yalnızca cilt güzelliğine değil sinir sistemine de iyi geldiğini belirten Kodak, karışımda yer alan avokado, lavanta ve gül suyundan oluşan kokunun sinir sistemine de iyi geldiğini belirtti.

‘Hazırlanan kürler en fazla haftada iki defa uygulanmalı şayet güneşte uzun süre kalınacaksa çinko içerikli yağlar tercih edilmeli ve mümkünse cilt temizliğinde de su yerine gül suyu kullanılmalıdır.

AVOKADONUN FAYDALARI NELERDİR?

. Zengin vitamin ve mineraller içeriği sebebiyle yetersiz beslenenler için önemlidir.

.A, C ve E vitamini bakımından zengindir.

.Lutein ve Glutathion gibi antioksidanlar içerir.

.Kalp ve damar sağlığını korur. Kalp damarlarının daralması ve tıkanmasını önleyici özelliktedir.

.Kandaki kötü kolesterolü düşürücü tekli doymamış yağlar içerir.

.Diğer meyvelere nazaran daha fazla protein içerir.Asparagin, aspartik asit, glutamin ve glutamik asit gibi serbest aminoasitlere diğer meyvelerden daha fazla oranda sahiptir.

.Zararlı toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar.

.Yangı giderici ve nemlendirici özelliğiyle avokado yağı egzema ve sedef sorunları için faydalıdır.

.Üreme sisteminin sağlıklı çalışmasına katkıda bulunur.

.Sahip olduğu doymamış yağ asitleriyle kolesterolün yükselmesini önleyici etkiye sahiptir.Avokadonun yararları arasında zengin demir içeriğiyle kansızlığı önleyici etkisi de bulunur.

.Sahip olduğu protein, vitaminler, mineraller sayesinde, küçük çocukların ve hamile kadınların sağlıklı beslenmesinde yararlıdır.100 gram avokado yaklaşık olarak 165 kaloriye sahiptir.

.Avokadoda bulunan 14 mineral hücre yenilenmesini sağlamakta. Dolayısıyla yaşlanmaya neden olan zararlı toksinleri vücuttan atarak yaşlanmayı yavaşlatmakta ve cildi yıllara karşı korumaktadır.

.Avokado %30 oranında barındırdığı doymamış yağ miktarı nedeniyle vücuttaki kolestrolün artmasını önler. Kalp ve damar hastalıklarında doğal bir şifa kaynağıdır. Ülser üzerinde iyileştirici etkiye sahiptir.

.Avakadonun içinde A, B1, B2, B3, B6, C, E, K vitaminleri, fosfor, magnezyum, demir, potasyum, kalsiyum ve çinko gibi mineraller bulunmaktadır.

.Aynı zamanda mutluluk hormonu olan seratoninden ötürü ruh sağlığımıza da en az beden sağlığımıza olduğu kadar faydalıdır. İçerdiği yüksek potasyum dinçlik verir ve insanı depresyona sokan uyuşukluluk ve rehaveti üzerinden atar.

.Bağışıklık sistemimizi güçlendiren, kandaki alkalin dengesini koruyan ve kandaki kırmızı kan hücrelerini yapan avakado aynı zamanda bir demir kaynağıdır.

Protein Deposu Avokado: Avokadonun içerdiği protein çok değerlidir. Sağlık uzmanları avokadonun içerdiği proteinin diğer birçok besinden çok daha etkili ve değerli olduğunu savunmaktadırlar. Bu özelliğinden dolayı çocukların gelişme döneminde avokado tüketmeleri sağlık açısından çok faydalıdır.

E Vitamini Deposu: Avokado aynı zamanda çok etkili E vitamini deposudur. Protein açısından sağladığı faydaları E vitamini ile destekler. Bu iki unsur, birçok hastalığa neden olan serbest radikallerle mücadele için bünye açısından çok önemlidir.

Avokado Kolesterolü Düzenler: Avokado kardiyovasküler hastalıkların azalmasını sağlayabilir ve bu yüzden oluşabilecek kalp hastalıkları riskini azaltır. Kolesterol seviyesini sağlıklı seviyede tutmaya yardımcı olabilir.

Avokado Kanserle Savaşır: Avokado aynı zamanda anti kanser özelliği ile bilinir. Kanser riskin, azaltabilmek için düzenli olarak tüketilmesi gereken meyveler arasındadır diyebiliriz. Avokado özellikle ağız kanseri risklerini azaltır, ağız boşluğunda kanser oluşmasına neden olan zararlı hücre bakterilerin temizlenmesini sağlar bunun yanında meme ve prostat kenserine yakalanma riskini azalttığı düşünülür.

Avokado Sindirim Sistemi Sağlığını Korur: Sağlık açısından birçok faydası olan avokado aynı zamanda sindirim sistemi sağlığını korur. Sindirim bozukluklarını ortadan kaldırabilir.

Kan Basıncını Düzenler: Bol miktarda potasyum içeren avokado bu özelliği sayesinde kan basıncı düzenlemeye yardımcı olabilir. Bu yüzden günlük olarak bir miktar tüketilmesinde fayda vardır.

Göz Sağlığını Korur ve Kötü Nefes Kokusunu Giderir: Avokado yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkabilecek göz problemlerine yakalanma riskini azaltabilir. İçerdiği bol miktardaki yüksek lif ve karotenoid lutein göz sağlığı için önemlidir.

Aynı zamanda kötü nefes kokusunu giderebilir. Ağız içinde barınan kötü bakteriler ağız kokusuna neden olabilir, avokado bu bakterileri temizleyebildiği için kötü nefes kokusunun üstesinden gelebilir.

Bebek Maması Olarak Avokado: Avokado doğal besinler içerdiği için bebekler tarafından da tüketilebilir. Bol miktarda protein içerdiği için bebek sağlığı için önemlidir. Bunun yanında B2, B1 vitaminleri ve magnezyum sağlar. Bu maddeler bebeğin fiziki ve zihinsel sağlığını korur.

Kalp Sağlığını Korur: Avokado dinç ve canlı kalp için çok fazla miktarda besin içerir. Folat bakımından çok zengindir ve folat kalp sağlığı için hayati önem taşır. Günde bir fincan kadar avokado tüketimi günlük ihtiyacın %23’nü karşılar.

Avokadonun Sağlık Açısından Diğer Faydaları: Avokadonun içerdiği bol miktardaki vitamin, bileşen ve mineraller çok geniş bir yelpazede sağlığımıza katkıda bulunmaktadır. Kadınların menapoz döngüsünün sağlıklı bir şekilde işlemesine yardımcı olabilir. Anti viral, anti bakteriyel özelliğinde dolayı iç organlarda ve deride meydana gelebilecek iltihap, alerji sorunlarını giderebilir. Sindirim sistemi için çok sağlıklı olan avokado aynı zamanda kabızlığı giderir, ülser hastalığına iyi gelir.

Tavsiyeler

Avokado her yaştan kişinin güvenle tüketebileceği çok faydalı bir meyvedir. Fakat çeşitli hastalıklardan dolayı ilaçlı tedavi gören kişilerin doktorlarına başvurarak tüketmelerini öneririz. Bunun yanında cilt sağlığına inanılmaz faydalar sağlayan avokado yağının aşırı kullanımından kaçınılmalıdır. Özellikle hassas bünyeye sahip kişiler tüketime azami derecede dikkat etmelidirler.

AVOKADO YETİŞTİRİCİLİĞİ

Avokado, genellikle yayvan fakat bazen belirgin şekilde dikine gelişme gösteren, her dem yeşil 6-20 m. yükseklikte bir ağaçtır.

Avokado meyvesi, yağ içeriği, kg başına kalori ve protein bakımından bir çok meyve türüne göre üstünlük gösterir. Kalori değeri muzun 3 katı, bifteğin 1-1.5 katıdır. Yapısında %1-2 protein %10-17 yağ, %1.5-2.0 toplam şeker ve %80 su bulunur. Yağ oranı yüksek olmasına rağmen daha çok doymamış yağ asitleri içerdiği için hazım olması kolaydır ve kandaki kolesterol seviyesini düşürücü bir etkiye sahiptir. Ayrıca içeriğinde 11 değişik vitamin (A, B, C ve E gibi) ve 14 değişik mineral madde (demir, kalsiyum, magnezyum, fosfor, potasyum, çinko gibi) bulunmaktadır. Doğal olarak yetiştiği yerlerde yerli halkın önemli bir besin kaynağını oluşturmakta ve “fakirin tereyağı” olarak isimlendirilmektedir.

Avokado yaprağı, oval, mızrağımsı, yumurtamsı veya yuvarlağımsı veya bunların karışımı şekillerdedir.

Avokado meyveleri değişik şekil, renk ve büyüklüktedir. Meyve iriliği 200-600 gram arasında değişir. Meyveler yuvarlak, oval veya armut şeklinde olabilir. Kabuk rengi hafif sarımtırak yeşilden koyu yeşile, kahverengi kestane renginden, erguvani siyaha kadar değişir. Kabuk yüzeyi düz veya pürüzlü olabilir. Meyve eti açık sarı - krem renginde olup kabuğa doğru yeşilimsidir. Meyve eti yüksek oranda yağ içerir. Her meyvede tek bir çekirdek bulunur.

Avakado nun döllenme biyolojisi diğer bircok

meyve türüne göre oldukça farklıdır. Avokado çiçekleri hem dişi, hem erkek organa sahip olmasına rağmen bu organlar aynı anda işlev yapmazlar. Çiçekler iki eşeyli bir açılma düzeni gösterir. Her çiçek ilk açıldığında dişi safhadadır. Bu safhada dişi organ başka çiçeklerden gelen çiçek tozlarını kabul eder, erkek organlar çiçek tozu saçmazlar. Bu safhaya “Dişi Safha” denir. Daha sonra çiçek kapanır, gece kapalı kalır, ertesi gün aynı çiçek tekrar açılır. Bu açılışta ise erkek organlar çiçek tozu saçarken dişi organ artık kabul edici değildir. Dişicik tepesi kararmış ve kurumaya başlamış olabilir. Bu safhaya da “Erkek Safha” denir. Avokado çiçeğinin bu durumu bilimsel olarak “Senkronoiz Dikogami” olarak adlandırılır. Yani erkek ve dişi organların olgunlaşması farklı zamanda ama günün hep aynı saatlerinde olur.

Avokado çeşitleri çiçek tipi bakımından A ve B tipi olarak 2 grupta sınıflandırılır.

A tipi çeşitlerde çiçek ilk günün sabahı dişi, ertesi gün öğleden sonra erkek safhadadır. B tipi çeşitlerinde ise çiçek birinci gün öğleden sonra dişi, ertesi sabah erkek safhadadır.

Avokado çiçeğinin bu iki eşeyli açılma düzeninden dolayı iyi bir meyve tutumu ve yüksek verim alabilmek için A ve B tipi çeşitler birlikte dikilmelidir.

ÇOGALTMA YÖNTEMİ

Avokadolar değişik yöntemlerle çoğaltılabilir. En çok kullanılan ticari üretim yöntemi aşı ile çoğaltmadır.

Ülkemizde avokadoların aşı ile çoğaltılmasında anaç olarak soğuğa, kirecin neden olduğu kloroza ve bazı hastalıklara daha dayanıklı oldukları için Meksika soyu çöğürleri tercih edilir.

ÇEŞİT SEÇİMİ

Soğuklara dayanıklılık bakımından avokado çeşitleri arasında farklılık bulunduğundan çeşit seçiminde bahçe kurulacak yerin iklim özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca çeşitlerin birbirini tozlama durumu, hasat mevsimi, taşımaya uygunluğu ve ticari olarak değerleri dikkate alınır.

DİKİM ARALIĞI

Avokadolara verilecek dikim aralığı çeşide, toprak yapısına, kültürel uygulamalara ve fidanın kalitesine göre değişir. Bununla birlikte 7x7 m., 6x6 m veya daha az dikim aralığı verilebilir. Daha fazla verim almak amacıyla sık dikim yapıldığında ağaçlar budamayla kontrol altında tutulmalıdır.

BAKIM İŞLERİ

Avokado fidanları yarı gölge ortamda yetiştirildiklerinden dikimden sonra fidanların güneş yakmalarına karşı korunması gerekir. İlk yıllar fidanın çevresinin çıta, kargı, hurma dalı, gölgelik bezi vs. materyallerle gölgelenmesi, fidanları yazın güneş yakmasına, kışın da düşük sıcaklıklara ve kırağıya karşı koruyacaktır. Fidanın etrafına eğer bir gölgelik yapılamıyorsa, hiç değilse gövdenin su geçirmez kağıt vs. gibi materyalle sarılması da güneş yanıklarına karşı fidanı korunmada yeterli olacaktır.

Genç avokado ağaçlarının çevresindeki gelişmeyi engelleyen yabancı otların sık sık temizlenmesi gerekir. Her bir iki sulamadan sonra çıkan yabancı otlar çapa ile temizlenir.

Verime yatmış bahçelerde açık ve örtülü toprak işlemesi uygundur. Yaz aylarında bahçe işlenerek temiz tutulur. Kış aylarında ise baklagiller gibi örtü bitkileri bulundurulabilir.

Avokado bahçelerinde turunçgillerde olduğu gibi derin toprak işlenmesinden kaçınılmalıdır. Yaz aylarında her 2 sulamadan sonra toprak tava geldiğinde goble disk, diskaro, rotovatör ve kaz ayağı gibi aletlerle yabancı otlar toprağa karıştırılır. Ayrıca ot öldürücü ilaçların kullanımı toprak işlemeyle ortaya çıkan kök yaralanmalarını azaltma bakımından tercih edilebilir.

GÜBRELEME

Avokado fidanları, dikimden sonra ilk gelişmeye başladıkları andan itibaren gübrelenmeye başlanmalıdır. Avokado yetiştiriciliğinde en yaygın kullanılan gübreler azotlu gübrelerdir.

Genç ağaçlarda azotlu gübreleme her yıl artan miktarlarda ve dikkatli yapılmalıdır. Gübreler genç ağaçların gövdesine temas ettirilmemeli, gövdeden 20-50 cm uzaklıktaki taç izdüşümüne verilmelidir. Her gübre uygulamasını az ve kontrollü bir sulama izlemelidir.

Verime yatmış ağaçlarda azot ihtiyacı en çok çiçeklenme ve meyve tutumu sırasındadır. Azotlu gübrenin tamamı Şubat ayı içerisinde yağışlarla birlikte verilebildiği gibi 2-3 defada Şubat-Mayıs-Haziran döneminde de verilebilir.

Fosforlu ve potaslı gübreler ilk yıllarda çok gerekli değildir. 4. yıldan itibaren bu gübreler triple süper fosfat ve potasyum sülfat olarak ağaç taç izdüşümüne çepeçevre açılacak 10-15 cm derinliğindeki banda verilip kapatılabildiği gibi, yine taç izdüşümü içinde açılacak 4-6 adet ocağa da verilebilir. Uygulama zamanı Ekim-Kasım aylarıdır. Şubat-Mart aylarında toprağın tavlı olduğu dönemlerde de taban gübrelemesi yapılabilir.

SULAMA

Avokado bahçelerinde ilk yıllarda her fidan için yapılan çanak veya fidanları içine alan karıklara su verilerek sulama yapılır. İklim ve toprak yapısına göre fidanlar 7-10 gün ara ile kök bölgesini ıslatacak kadar sulanmalı, fazla sulamadan kaçınılmalıdır.

Ağaçların verime başlamasıyla birlikte genellikle tava ve karık usulü sulama yöntemi uygulanmaktadır. Son yıllarda kurulan bazı ticari avokado bahçelerinde modern sulama sistemleri olan damla sulama veya mini sprink sulama yöntemleri uygulanmaya başlanmıştır. Bu sistemlerin birçok avantajları vardır. Aynı zamanda sulama ile birlikte ağaçlara gübre uygulamasına da olanak verir. Sulamaya başlama ve bitiş tarihlerini yağmurların başlama ve bitiş tarihlerine göre ayarlanır.

Avokadolar, en fazla Temmuz- Ağustos aylarında suya ihtiyaç duyarlar. Bu aylarda susuz bırakıldıkları takdirde şiddetli meyve dökülmeleri ortaya çıkar.

BUDAMA

Genellikle avokadolar için sistemli bir budama yöntemi izlenmez. İlk birkaç yıl dengeli bir taç gelişimi sağlanmak amacıyla, özellikle dikine gelişme gösteren çeşitlerde, sürgün uçları koparılarak veya kesilerek bu eğilim kırılmalıdır. Tepe kısmın kesilmesi dışında genç ağaçların budama istekleri azdır.

Verime yatmış ağaçlarda budama; kültürel işlemleri daha kolay ve az masrafla yapmak, kuru ve obur dalları temizlemek, şiddetli periyodisitiyi (ağaçların bir yıl ürün verip diğer yıl çok az veya hiç ürün vermemesini) azaltmak, hasat işlemlerini kolaylaştırmak, dal kırılmalarını önlemek ve ağaç yüksekliğini devamlı kontrol altında tutabilmek için uygulanır.

Budama yapılan dallarda 2-3 cm den daha kalın kesim yerlerine aşı macunu sürülmelidir. Budama için en uygun zaman gelişmenin henüz başlamadığı Şubat ayıdır. Kışı sert geçen yıllarda don tehlikesi geçtikten sonra budama yapılmalıdır.

HASTALIK VE ZARARLILAR

Dünyada avokado yetiştiriciliğinin yapıldığı bölgelerde birçok hastalık ve zararlı görülmesine rağmen Ülkemizde yeni bir ürün olduğu için nispeten daha az hastalık ve zararlı görülür. Görülen bu hastalık ve zararlılara karşı gerekli mücadele konu uzmanı kişilere danışılarak yapılmalıdır.

Bazı avokado çeşitleri ikinci yıldan itibaren çiçek açıp meyve bağlayabilirler. Bu çiçeklerin koparılması fidanın daha kuvvetli gelişmesi açısından yararlı olacaktır.

HASAT

Avokado meyveleri çeşitlere bağlı olarak değişik zamanlarda olgunlaşırlar. Olgunluğun belirlenmesinde en önemli ölçü meyvedeki yağ oranıdır. Yağ oranının saptanması laboratuvarda yapılabilir. Bazı ülkelerde hasat edilecek meyvelerde en düşük yağ oranı %8 olarak belirlenmiştir.

Son yıllarda meyve olgunluğunun belirlenmesinde kolay, ekonomik ve pratik bir yöntem olarak toplam kuru ağırlık veya meyvenin su içeriği, üzerinde en fazla durulan bir kriter olmuştur. Ülkemizde de yapılan çalışmalarda %21 kuru ağırlığın minimum olgunluk standardı olarak kabul edilebileceği saptanmıştır.